Regulacje prawne tworzenia, rozwoju i rozpadu rodzin w Polsce

Abstract

Demografowie coraz częściej wskazują na rolę regulacji prawnych dla kształtowania decyzji jednostek w obszarze formowania, rozwoju i rozpadu rodzin. Regulacje te określają koszty i korzyści podejmowania określonych działań. Na przykład, przepisy regulujące prawa i obowiązki małżonków i partnerów w związku konsensualnym determinują koszty i korzyści wyboru okreśłonego typu związku, dostęp do metod leczenia niepłodności wpływa na koszty odraczania decyzji o macierzyństwie, a stopien skomplikowania procedur rozwodowych i związane z nimi wydatki finansowe określają koszt zawarcia małżeństwa i ewentualnego przyszłego rozwodu. W związku z powyższym analizy zachowań jednostek w zakresie formowania, rozwoju i rozpadu rodzin powinny iść w parze z analizą uregulowań legislacyjnych danego kraju. Niniejsze opracowanie przedstawia najważniejsze regulacje prawne formowania związków, podejmowania decyzji o dziecku oraz rozpadu związków w Polsce. Przegląd ten stanowi tło dla analiz prowadzonych w ramach projektu badawczego ,,Nowe wzorce formowania rodziny: kontekst społeczno-ekonomiczny, preferencje i wpływ na zadowolenie z życia''(FASMWELL). W opracowniu najwięcej uwagi poświęcono bieżącemu stanowi prawnemu, z nawiązaniem do najważniejszych zmian legislacyjnych wprowadzonych w ostatnim dwudziestoleciu. Omawiając poszczególne regulacje prawne, Autorzy odnoszą się także do sytuacji legislacyjnej w innych krajach.