Jakość życia gospodarstw domowych w Polsce w układzie wojewódzkim

Abstract

Wzrost jakości życia społeczeństwa stanowi nadrzędny cel zarówno polityki społecznej jak i gospodarczej na szczeblu krajowym, regionalnym i lokalnym. W ostatnim dwudziestoleciu obserwujemy w kolejnych traktatach Unii Europejskiej coraz wyraźniejsze eksponowanie jako jednego z celów UE utrzymanie równowagi pomiędzy rozwojem gospodarczym i rozwojem społecznym, przy zachowaniu środowiska naturalnego oraz dziedzictwa kulturowego. Wzrost jakości życia i spójności społecznej jest także jednym z istotnych celów unijnej strategii Europa 2020. Poprawa jakości życia Polaków, poprzez zapewnienie stabilnego i wysokiego wzrostu gospodarczego, jest także głównym celem polskiej Długookresowej Strategii Rozwoju Kraju do 2030 r. oraz Średniookresowej Strategii Rozwoju Kraju 2020. Prace nad stworzeniem systemu wskaźników monitorujących jakość życia prowadzone są od wielu lat przez instytucje międzynarodowe. UE i jej państwa członkowskie opracowały i od lat stosują w praktyce szeroką gamę wskaźników społecznych i środowiskowych, często występujących w systemach wskaźników zrównoważonego rozwoju. W 2011 r. powołano, z inicjatywy Eurostatu oraz Francuskiego Narodowego Instytutu Badań Statystycznych i Ekonomicznych (INSEE) Grupę Inicjatywną ds. Pomiaru Postępu, Dobrobytu i Zrównoważonego Rozwoju. Grupa ta zaproponowała zestaw wskaźników służących do pomiaru jakości życia. Nad uszczegółowieniem zaleceń dotyczących pomiaru jakości życia oraz opracowaniem ostatecznej listy wskaźników w tym obszarze pracuje aktualnie powołana przez Eurostat grupa ekspertów. W opracowaniu przedstawiona została koncepcja badania jakości życia w kontekście celów polityki społecznej oraz narzędzia umożliwiające ten pomiar. Jakość życia w kontekście polityki społecznej zdefiniowana jest przy tym na gruncie teorii potrzeb, czyli utożsamiana jest z poziomem zaspokojenia potrzeb społecznych. W ocenie jakości życia został uwzględniony zarówno wymiar obiektywny jak i subiektywny jego pomiaru. Ponadto przedstawione zostały powiązania pojęcia jakości życia z integracją społeczną i zrównoważonym rozwojem. Zaproponowaną metodykę pomiaru jakości życia zastosowano do jego pomiaru w Polsce w 2011 r. zarówno na poziomie ogólnokrajowym jak i na poziomie regionalnym (wojewódzkim). Dokonano także grupowania województw ze względu na podobieństwo struktury jakości życia gospodarstw domowych zarówno według ujęcia obiektywnego jak i subiektywnego.