Wzrost gospodarczy Japonii : od restauracji Meiji do Abenomics

Abstract

Aby zrozumieć niezwykle skomplikowaną sytuację ekonomiczną współczesnej Japonii, niezbędne jest poznanie trudnej historii tego kraju. Restauracja Meiji stanowiła rewolucją w japońskim społeczeństwie i gospodarce. W jej wyniku Japonia przekształciła się z państwa quasi-feudalnego w globalną potęgę ekonomiczną. Industrializacja Japonii wraz ze znaczeniem, jakie miała dla całej Azji, znalazły odzwierciedlenie w teorii klucza lecących gęsi K. Akamatsu. Japończycy nadzwyczaj umiejętnie zaadaptowali najlepsze instytucje krajów zachodnich, jednocześnie zachowując swoją niepowtarzalną tożsamość. Restauracja Meiji stanowi inspirację dla twórców współczesnych reform gospodarczych, które mogą wyprowadzić Japonię z wieloletniej stagnacji. Tak zwane trzy strzały Abenomics to reformy monetarne, fiskalne i strukturalne, których najważniejszym i najbardziej kontrowersyjnym elementem są rewolucyjne zmiany polityki monetarnej wprowadzane przez Bank Japonii. Głównym celem badawczym autora niniejszej pracy była identyfikacja czynników i barier wzrostu gospodarczego w Japonii ze szczególnym uwzględnieniem przyczyn długookresowej stagnacji gospodarczej po 1989 r. Przeprowadzona analiza japońskiej gospodarki dotycząca bardzo długiego okresu (1868–2018) pozwoli na głębsze zrozumienie przyczyn zarówno powojennego cudu gospodarczego, jak i okresu zwanego „straconymi dekadami”. Ewolucja gospodarki Japonii została przedstawiona na podstawie analizy źródeł historycznych, japońskich i międzynarodowych baz danych oraz najważniejszych pozycji w literaturze przedmiotu dotyczących wzrostu gospodarczego, polityki ekonomicznej i stagnacji sekularnej. Niniejsza praca stanowi atrakcyjną propozycję z perspektywy nauk ekonomicznych, politycznych i historycznych szczególnie dla osób zainteresowanych tematyką Japonii.