Determinanty wyboru rozpraw zdalnych

Abstract

Podczas analiz e-usług publicznych w wymiarze sprawiedliwości, należy uwzględnić istotę jego sprawowania, tj. oparcia rozstrzygnięcia sądowego o wiarygodne dowody. Dowód z wysłuchania świadka czy uczestnika postępowania musi budzić zaufanie sądu. Rozprawy zdalne nie zawsze temu służą. Rozprawy zdalne są obarczone licznymi ograniczeniami technicznymi i organizacyjnymi, w związku z powyższym nie zawsze są rozwiązaniem, które odpowiada istocie sprawowania wymiaru sprawiedliwości. Istnieje szereg argumentów przemawiających za rozprawami zdalnymi z obszaru argumentów utylitarnych (np. szybkość, rozproszenie terytorialne). Jednak to aspekty merytoryczne, wiarygodność postępowania oraz zaufanie interesariuszy do wymiaru sprawiedliwości musi być podstawowym kryterium oceny wyboru czy rozprawa powinna być zdalnie czy stacjonarnie.

Zaprezentowana propozycja uwzględnia usystematyzowanie 19 czynników w 5 poniższych podobszarów:

I. Przedmiot rozprawy 1. Charakter sprawy 2. Prognoza dotycząca emocji 3. Cel rozprawy II. Aspekty techniczne 4. Sprzęt i aplikacje sądowe 5. Sprzęt uczestnika postępowania 6. Przepustowość łącza internetowego po stronie sądu 7. Przepustowość łącza internetowego po stronie uczestnika postępowania 8. Warunki akustyczne w sali rozpraw III. Charakterystyka uczestników postępowania 9. Przewidywalność zachowań uczestników postępowania 10. Orientacja uczestników postępowania na efektywność proceduralną 11. Występowanie uczestnika pozbawionego wolności 12. Stosunek uczestników postępowania do rozpraw zdalnych 13. Reprezentacja stron przez profesjonalnego pełnomocnika 14. Rozproszenie terytorialne uczestników postępowania od sądu i od siebie 15. Zainteresowanie mediów lub publiczności IV. Kompetencje 16. Kompetencje sądu oraz pracowników administracyjnych 17. Kompetencje uczestników postępowania V. Sąd 18. Obciążenie referatu danego sędziego 19. Nagrywanie rozpraw

There are a series of arguments in favour of remote hearings from the area of utilitarian arguments (e.g. speed, territorial dispersion). However, it is the substantive issues, the credibility of the proceedings and the trust of the stakeholders in the justice system that must be the primary criteria for assessing whether a hearing should be remote or stationary.

The article presents 19 decision determinants structured in 5 sub-areas, i.e. according to the subject matter of the case, technical aspects, characteristics of the litigants, competence and specificity of the court.