Kierunki atypowe: szansa czy ślepa ścieżka?

Abstract

Kierunki atypowe (unikatowe, makrokierunki itp.) zgodnie z deklaracjami ich twórców (zawartymi na przykład w raportach samooceny sporządzanych w związku z oceną jakości kształcenia przez Polską Komisje Akredytacyjną) tworzone są w związku z wyjątkowym charakterem zasobów kadrowych, unikalnymi badaniami naukowymi i powiązana z tymi badaniami infrastrukturą badawczą oraz oczekiwaniami pracodawców (rynku pracy). Dostępne od niedawna dane o ekonomicznych losach absolwentów zarejestrowanych w ZUS (m.in. wynagrodzenia, czas poszukiwania pracy itp.) dają szansę na ocenę czy współpraca uczelni z pracodawcami jest faktem. Celem analiz jest weryfikacja hipotezy głoszącej, że studia na kierunkach atypowych nie są atutem na rynku pracy. Dla weryfikacji tej tezy wykorzystano dane o ekonomicznych losach absolwentów rocznika 2014. Dane te dotyczą szerokiego spektrum informacji związanych z wynagrodzeniami, czasem poszukiwania pracy, ewentualnego samozatrudnienia, zmian pracodawcy itd. Źródłem danych do analiz jest baza danych, z której generowane są raporty dotyczące ekonomicznych losów absolwentów. Analizie poddano absolwentów studiów II stopnia oraz studiów jednolitych magisterskich, którzy ukończyli studia w 2014 roku. Ponieważ z analiz wynika, że dostępne i publikowane dane dotyczą większości absolwentów, to wnioski z analiz maja znacząco większe znaczenie niż wnioski płynące z badań ankietowych. Pominięcie w analizach absolwentów studiów I stopnia wynika z tego, że znacząca ich część podejmuje studia II stopnia. Wyniki analiz wskazują, że tworzenie kierunków atypowych tylko w części przypadków odpowiadało na faktyczne zapotrzebowanie rynku pracy (pracodawców) co może potwierdzać tezę, że w części przypadków kierunki takie tworzone były w celu wykorzystania zasobów (głównie kadrowych) uczelni, a nie w odpowiedzi na realne potrzeby społeczeństwa i gospodarki. Wskazane jest pogłębienie analiz na przykład poprzez zestawienie wniosków płynących z oceny ekonomicznych losów absolwentów z ocenami jakości kształcenia dokonywanymi przez Polską Komisję Akredytacyjną.

According to what authors of the atypical faculties claim (for instance in reports on self-evaluating elaborated for the sake of rating of Polska Komisja Akredytacyjna) atypical faculties are benefiting from extraordinary human resources, unique scientific research and infrastructure dedicated for those researches as well as expectations of employers (labour market) at existing universities. This is the main reason to create such faculties (unique or macro faculties etc.). Data recently published by ZUS on post graduate performance of alumni (such as incomes, how long did it take to get employed etc.) is giving a chance to evaluate whether collaboration between universities and employers occurs. The aim of the analysis is verifying whether it is true that studying atypical faculties is not an advantage on the labor market. The database from which reports on post graduate performance of alumni are generated is the data source for this paper. In the study alumni of graduate studies and long cycle studies in 2014 are subject of the analysis. The findings of the study are pointing out that creating the atypical faculties is responding the needs of labor market (employers) only partially. This can also confirm that in some cases such faculties were created in order to benefit from the universities resources (mainly human resources) and not to respond the real socio-economic needs.