Wpływ zmian instytucjonalnych na pozycję konkurencyjną producentów piwa w Polsce

Abstract

Uwarunkowania instytucjonalne i ich zmiany często są pomijane w analizach ekonomicznych. Ekonomia neoklasyczna dążyła do stworzenia modeli wyjaśniających funkcjonowanie gospodarki przy wykorzystaniu abstrakcyjnych założeń. Pozwalało to wyciągać wnioski właściwe dla każdego otoczenia, a więc bez odniesienia ich do zagadnień instytucjonalnych. W efekcie pomijanych było wiele ważnych uwarunkowań (także np. niepełna racjonalność podmiotów czy występowanie niepewności) i wnioski płynące z analiz były niepełne, a czasem nawet błędne. Paradygmat ekonomii neoklasycznej nie był odpowiedni m.in. do wyjaśniania zmian gospodarczych. Tymczasem w ciągle zmieniającym się świecie, w którym występuje duża niepewność, konieczne jest podejmowanie prób zrozumienia przemian ekonomicznych, społecznych i politycznych. J.H. Dunning zwraca uwagę na istotne wady ekonomii neoklasycznej - w zbyt małym zakresie uwzględnia ona instytucje i ogranicza rolę rządu i jego polityk do stworzenia infrastruktury zawierania transakcji rynkowych oraz dostarczania produktów i usług, których wolny rynek nie zapewnia. Ignoruje też wpływ uwarunkowań kulturowych na rozwój. W rezultacie wszystkie kraje, zarówno rozwinięte jak i rozwijające, traktowane są jako podobne i wnioski z analiz ekonomicznych nie sprawdzają się w praktyce. Tymczasem wyniki badań pokazują, że jakość działających w państwie instytucji, wprowadzanych reform, wsparcia dla przedsiębiorców, ochrony praw własności, kapitału społecznego itp. są krytycznymi czynnikami rozwoju. Niezbędne staje się więc włączanie do analiz instytucji, dzięki czemu możliwe będzie lepsze wyjaśnienie zachodzące w gospodarce przemian. W opracowaniu przeanalizowane zostały zmiany zachodzące w uwarunkowaniach instytucjonalnych na rynku producentów piwa w Polsce oraz ich wpływ na pozycję konkurencyjną działających w tej branży przedsiębiorstw.