Zdolność do współdziałania

Abstract

Czy rację mają optymiści w przepowiadaniu szybkiego wyjścia z globalnego kryzysu czy pesymiści wieszczący jego drugą falę? Podzielam opinię ekspertów spodziewających się w 2010 r. dodatniej dynamiki wzrostu gospodarczego. Jednak zarazem trzeba się przy tym liczyć z następstwami wszechogarniającej świat, nasilającej się niepewności. Wiele zależy od działań wyprzedzających, zapobiegających i przeciwdziałających zagrożeniom. W warunkach globalnego kryzysu wzrost PKB (choć w zwolnionym w stosunku do minionych lat tempie) i uniknięcie recesji to niewątpliwy sukces gospodarczy Polski. Istnieją podstawy i przesłanki dalszej poprawy kondycji gospodarki. Jednak decydującym czynnikiem będzie (obok kondycji gospodarki światowej) polityka gospodarcza rządu. Istotne jest bowiem, w jakim stopniu wykorzystane będą szanse, takie jak przyznane Polsce przez UE fundusze strukturalne i możliwe dzięki temu zwiększenie nakładów na inwestycje infrastrukturalne, w tym na organizację EURO 2012. Inwestycje takie dają efekt mnożnikowy szacowany na poziomie około 1:10, co oznacza, że nakłady te owocują dziesięciokrotnie w innych dziedzinach gospodarki (przede wszystkim w przemyśle materiałów budowlanych, ale także w takich branżach jak transport, handel itd).

Jednym z głównych zagrożeń dla średniookresowego tempa wzrostu gospodarczego jest obecnie w Polsce ograniczona akcja kredytowa dla sektora przedsiębiorstw. Czego można oczekiwać w związku z tym od polityki gospodarczej rządu, NBP, KNF? Aktywizacja akcji kredytowej jest sprawą – z jednej strony – popytu, zapotrzebowania na kredyty, a z drugiej – ich podaży. Na ograniczony popyt na kredyt ze strony przedsiębiorstw wpływa nie tylko niepewna perspektywa przyszłego popytu, zwłaszcza zagranicznego, ale także niski popyt krajowy: inwestycyjny i konsumpcyjny. Problemy po stronie podaży kredytu dla przedsiębiorstw wynikają z wielu przyczyn. Jedną z nich jest ograniczone przez kryzys finansowanie rezydujących w Polsce banków-córek przez ich banki-matki, rezydujące w USA, Niemczech, Wielkiej Brytanii, Włoszech i innych krajach. Prof. Władysław Jaworski przestrzegał przed takim niebezpieczeństwem już w latach 90. ub.w., co zostało odnotowane m.in. w raportach byłej Rady Strategii Społeczno-Gospodarczej. [Fragment]