Globalna niepewność a społeczny futuryzm

Abstract

Niebywały dynamizm przemian technologicznych, ekonomicznych, społecznych i politycznych, jakich obecnie doświadcza świat i zglobalizowane gospodarki krajowe sprawia, że jednym z najtrudniejszych wyzwań dla ekonomistów staje się racjonalne kształtowanie przyszłości. Trudności prognozowania i racjonalnego kształtowania przyszłości to jeden z węzłów gordyjskich współczesności. Pod wpływem bezprecedensowej dynamiki postępu technologicznego i innowacji technicznych, ekonomicznych, w tym finansowych i społecznych oraz politycznych, gospodarka światowa staje się coraz mniej stabilna, coraz bardziej ,,przemieszczalna’’, a kolejne fale innowacji prowadzą nie tylko do pożądanej ,,kreatywnej rekonstrukcji’’ czy destrukcji twórczej, lecz także do destrukcji przynoszącej nieodwracalne bądź trudno odwracalne, dalekosiężne skutki społeczne, gospodarcze, ekologiczne i przestrzenne, radykalnie zmieniające sytuację i warunki bytowania ludzi, przedsiębiorstw, instytucji i krajów. Coraz częściej przedsiębiorstwa, kraje i całe regiony gospodarki globalnej zaskakiwane są przez nieoczekiwane sploty wydarzeń oraz negatywnych, trudnych do przewidzenia i opanowania zjawisk społecznych, gospodarczych, ekologicznych, w tym klimatycznych i in. Spektakularnym tego dowodem jest obecny, zapoczątkowany w 2007 r., globalny kryzys finansowy i dynamizm destrukcji, jaką przynosi. Takie tytuły analiz tej problematyki jak ,,Turbo capitalismus Plajta ostatniej utopii’’, lub ,,Czeka nas epokowa zmiana’’ mówią same za siebie. Jeden z głównych ekspertów ekonomicznych, Peter Bofinger, wskazuje, że ,,kryzys finansowy zniszczył mit Wall Street, a teraz wstrząsa świadomością społeczną’’. Zmieniający się burzliwie świat i ,,zmiany pojęciowe w końcu XX i początkach XXI wieku są tak głębokie, że wymagają zupełnie nowego spojrzenia w przyszłość, a więc nowej futurologii. Wstrząsy, jakich obecnie doświadcza świat, uwydatniają wyraziście, że zabrakło wizji i wyobraźni strategicznej oraz analizy futurologicznej. Wprawdzie samo pojęcie futurologii zostało zakwestionowane przez tezy o końcu historii oraz doktrynę neoliberalną, ale jasne jest dzisiaj, że doktryna ta straciła swe znaczenie po rewolucji informacyjnej, na początku nowej epoki, różnorodnie zwanej społeczeństwem usługowym, poprzemysłowym, informacyjnym, sieciowym, gospodarką opartą na wiedzy czy cywilizacją wiedzy. [Fragment]