Ekologia – gospodarka – społeczeństwo. W poszukiwaniu równowagi

Abstract

Coraz częściej kraje i całe regiony gospodarki globalnej zaskakiwane są przez nieoczekiwane sploty wydarzeń oraz negatywne, trudne do przewidzenia i opanowania zjawiska społeczne, gospodarcze, ekologiczne, klimatyczne itd. Spektakularnym tego dowodem jest obecny, zapoczątkowany w 2007 r. w USA, globalny kryzys gospodarczy i dynamizm destrukcji, jaką przynosi. Tytuły analiz tej problematyki, takie jak: Turbo capitalismus. Plajta ostatniej utopii lub Czeka nas epokowa zmiana mówią same za siebie. Kryzys ten odzwierciedla skomplikowaną sieć powiązań w globalizującej się coraz bardziej gospodarce światowej. Zarazem wskazuje na znaczenie zrównoważonego rozwoju świata i gospodarek krajowych. Kwestia równowagi między różnymi sferami działalności ludzkiej od dawna jest przedmiotem analiz filozoficznych, socjologicznych, medycznych, a zwłaszcza ekonomicznych. Zarazem analizy tego zagadnienia w coraz większym stopniu mają charakter interdyscyplinarny.

Tego typu przestrogi przewijają się w wielu publikacjach, co wskazuje, że klasyczne już pytanie Ericha Fromma – „mieć czy być?” – jest wciąż aktualne, zaś książka, a raczej rozprawa z pogranicza filozofii, psychologii i socjologii pod takim właśnie tytułem jest uważana za dogłębną analizę współczesnej cywilizacji. Ten jeden z najwybitniejszych myślicieli XX w. dowodził, że: „Jeśli ludzie mają stać się kiedykolwiek wolni i przestać zasilać przemysł patologiczną konsumpcją, to niezbędna jest radykalna zmiana w systemie gospodarczym: musimy położyć kres obecnej sytuacji, w której zdrowa gospodarka jest możliwa jedynie za cenę istnienia niezdrowych istot ludzkich”. Można tu dodać: także za cenę naruszania równowagi ekologicznej. Negatywne i groźne tego następstwa dla ludzkiej egzystencji są przedmiotem licznych analiz, stanowiących swego rodzaju memento. [Fragment]