Ewolucja pracowniczych programów emerytalnych w reakcji na kryzys finansowy - tendencje zmian

Abstract

Kryzys finansowy wpływa na funkcjonowanie wszystkich systemów emerytalnych – zarówno kapitałowych jak i repartycyjnych. W przypadku tych ostatnich oddziaływanie kryzysu, i związanego z nim kryzysu gospodarczego, wiąże się z mniejszymi wpływami z tytułu składek emerytalnych. Bardziej bezpośredni i natychmiastowy wpływ załamania na rynkach finansowych jest widoczny w przypadku rozwiązań kapitałowych – wówczas aktywa zgromadzone w funduszach emerytalnych zostają mocno przecenione, a kapitały przyszłych emerytów ulegają zmniejszeniu. Wśród różnych rozwiązań emerytalnych o charakterze kapitałowym, szczególne znaczenie odgrywają pracownicze programy emerytalne, które są tworzone z inicjatywy pracodawcy i oferują pracownikom uzupełnienie dochodów w okresie starości. Plany te podlegają zwykle mniejszym restrykcjom inwestycyjnym niż obowiązkowe fundusze emerytalne zaliczane do bazowych systemów emerytalnych, jednak większa swoboda inwestycyjna nie oznacza, iż są one w stanie uchronić się przed negatywnymi skutkami kryzysów finansowych. W artykule przeanalizowane zostało funkcjonowanie pracowniczych programów emerytalnych w Unii Europejskiej w czasie kryzysu finansowego i tuż po nim, ze szczególnym uwzględnieniem największych europejskich rynków: Holandii, Wielkiej Brytanii i Szwajcarii. Autorka zaprezentowała wpływ kryzysu finansowego na stopy zwrotu i wartość aktywów zgromadzonych w pracowniczych programach emerytalnych oraz omówiła zmiany wprowadzone w funkcjonowaniu pracowniczych planów emerytalnych w reakcji na załamanie na rynku finansowym.