Funkcjonowanie państwowych funduszy rezerwowych o celu emerytalnym – analiza doświadczeń Irlandii i Nowej Zelandii

Abstract

Public pension reserve funds (PPRF) have been introduced in many countries to finance a deficit that will occur in old–age pension systems when the baby boomers have become the retirees. The creation of such funds is independent on the benefit formula and results from the future needs of pension systems. PPRF were founded in Ireland, New Zealand and Poland in years 2001–2002. Although they have operated in the same period, their functioning differs due to country–specific needs of public finance. In general, public reserve funds are expected to invest on a long–term basis and to have diversified portfolio of assets to reach above–the–average rate of returns. Such an investment policy is run by New Zealand Superannuation Fund. In Ireland and Poland assets of pension reserve funds have been used to finance short–term needs of state budgets to realize myopic economic plans of politicians.

Wiele krajów utworzyło rezerwowe fundusze emerytalne, które mają finansować deficyt bazowych systemów emerytalnych w okresie, gdy aktywność zawodową zakończą pokolenia wyżu demograficznego. Powołanie takich funduszy nie zależy od stosowanych w bazowym systemie formuł emerytalnych, lecz jest konsekwencją prognozowanych niedoborów w systemie emerytalnym wynikających ze zjawisk demograficznych. Państwowe emerytalne fundusze rezerwowe utworzono m.in. w Irlandii, Nowej Zelandii i Polsce. Chociaż wymienione kraje rozpoczęły gromadzenie rezerw emerytalnych w tym samym czasie, dalsze funkcjonowanie funduszy wyglądało zupełnie inaczej, głównie z powodu różnych bieżących potrzeb finansów publicznych. Inwestycje funduszy rezerwowych mają z założenia charakter długoterminowy, powinny być geograficznie zdywersyfikowane i oferować ponadprzeciętną stopę zwrotu w stosunku do ponoszonego ryzyka. Tak określona polityka inwestycyjna jest konsekwentnie prowadzona w Nowej Zelandii. W Irlandii i Polsce na stopy zwrotu i wielkość aktywów zgromadzonych w funduszach ogromny wpływ wywarły bieżące potrzeby finansów publicznych i krótkowzroczna polityka rządów.