Piramidy finansowe (PF) i schematy Ponziego (SP) a marketing wielopoziomowy (MLM)

Abstract

Pierwszym celem artykułu będzie uwypuklenie charakterystycznych cech pozwalających rozróżnić piramidę finansową (PF) od schematu Ponziego (SP) zgodnie z paradygmatem przyjętym w literaturze zagranicznej, w tym wskazanie kluczowych (wspólnych i odmiennych) czynników kreacji obu typów oszustw. Drugim celem będzie odróżnienie PF od przedsiębiorstwa marketingu wielopoziomowego. W ocenie autorów oba problemy badawcze są rzadko poruszane w literaturze przedmiotu i zasługują na szczególną uwagę. Uzupełnieniem opracowania będzie podkreślenie podstaw prawnych służących sankcjonowaniu PF i SP.

The first purpose of the article will be to highlight the characteristic features that make it possible to distinguish a pyramid scheme (PF) from a Ponzi scheme (SP) according to the paradigm adopted in foreign literature, including the identification of key (common and different) factors of creation of both types of fraud. The second objective will be to distinguish PF from a multi-level marketing enterprise. In the authors' opinion, both research problems are rarely addressed in the literature and deserve special attention. The study will be complemented by highlighting the legal basis for sanctioning PF and SP.