Rozwój czy stagnacja? Kapitał kulturowy peryferii

Abstract

Tekst jest próbą przybliżenia dyskusji, jakie toczą się wokół „barier kulturowych”, „mentalnych”, „historycznych” czy „psychologicznych”, traktowanych jako główne przeszkody na drodze przyspieszenia procesu modernizacji kraju.Chodzi o wizje, które łączy przekonanie, iż sfery kultury i psychiki są głównymi płaszczyznami, na których możliwe jest zdynamizowanie rozwoju Polski. Tendencje te łączą się z marginalizacją w wyjaśnianiu przemian społecznych, czynników politycznych oraz ekonomicznych. Aktywna adaptacja tych wizji w Polsce interpretowana jest jako dostosowanie szeroko rozumianej inteligencji, a więc elity peryferyjnej, do struktur i relacji władzy w skali globalnej.

The text is an attempt to approximate the debates surrounding „cultural", „mental,” „historical,” or „psychological” barriers, considered the main obstacles to accelerating the modernization process. It is about visions that combine the belief that the spheres of culture and psychology are the main areas on which it is possible to dynamize Poland’s development. Trends. These combine with marginalization in explaining social change, factors political and economic. The active adaptation of these visions in Poland is interpreted as an adaptation of the broadly understood intelligentsia, ie the peripheral elite, to the structures and relationships of power on a global scale.