Kierunki atypowe: szansa czy ślepa ścieżka?
Streszczenie
Kierunki atypowe (unikatowe, makrokierunki itp.) zgodnie z deklaracjami ich twórców (zawartymi
na przykład w raportach samooceny sporządzanych w związku z oceną jakości
kształcenia przez Polską Komisje Akredytacyjną) tworzone są w związku z wyjątkowym charakterem
zasobów kadrowych, unikalnymi badaniami naukowymi i powiązana z tymi badaniami
infrastrukturą badawczą oraz oczekiwaniami pracodawców (rynku pracy). Dostępne od
niedawna dane o ekonomicznych losach absolwentów zarejestrowanych w ZUS (m.in. wynagrodzenia,
czas poszukiwania pracy itp.) dają szansę na ocenę czy współpraca uczelni z pracodawcami
jest faktem. Celem analiz jest weryfikacja hipotezy głoszącej, że studia na kierunkach
atypowych nie są atutem na rynku pracy. Dla weryfikacji tej tezy wykorzystano dane
o ekonomicznych losach absolwentów rocznika 2014. Dane te dotyczą szerokiego spektrum
informacji związanych z wynagrodzeniami, czasem poszukiwania pracy, ewentualnego samozatrudnienia,
zmian pracodawcy itd. Źródłem danych do analiz jest baza danych, z której
generowane są raporty dotyczące ekonomicznych losów absolwentów. Analizie poddano absolwentów
studiów II stopnia oraz studiów jednolitych magisterskich, którzy ukończyli studia
w 2014 roku. Ponieważ z analiz wynika, że dostępne i publikowane dane dotyczą większości
absolwentów, to wnioski z analiz maja znacząco większe znaczenie niż wnioski płynące
z badań ankietowych. Pominięcie w analizach absolwentów studiów I stopnia wynika z tego,
że znacząca ich część podejmuje studia II stopnia. Wyniki analiz wskazują, że tworzenie kierunków
atypowych tylko w części przypadków odpowiadało na faktyczne zapotrzebowanie
rynku pracy (pracodawców) co może potwierdzać tezę, że w części przypadków kierunki takie
tworzone były w celu wykorzystania zasobów (głównie kadrowych) uczelni, a nie w odpowiedzi
na realne potrzeby społeczeństwa i gospodarki. Wskazane jest pogłębienie analiz na
przykład poprzez zestawienie wniosków płynących z oceny ekonomicznych losów absolwentów
z ocenami jakości kształcenia dokonywanymi przez Polską Komisję Akredytacyjną. According to what authors of the atypical faculties claim (for instance in reports on
self-evaluating elaborated for the sake of rating of Polska Komisja Akredytacyjna) atypical
faculties are benefiting from extraordinary human resources, unique scientific research and
infrastructure dedicated for those researches as well as expectations of employers (labour
market) at existing universities. This is the main reason to create such faculties (unique or
macro faculties etc.). Data recently published by ZUS on post graduate performance of alumni
(such as incomes, how long did it take to get employed etc.) is giving a chance to evaluate
whether collaboration between universities and employers occurs. The aim of the analysis is
verifying whether it is true that studying atypical faculties is not an advantage on the labor
market. The database from which reports on post graduate performance of alumni are generated
is the data source for this paper. In the study alumni of graduate studies and long cycle
studies in 2014 are subject of the analysis. The findings of the study are pointing out that
creating the atypical faculties is responding the needs of labor market (employers) only partially.
This can also confirm that in some cases such faculties were created in order to benefit
from the universities resources (mainly human resources) and not to respond the real
socio-economic needs.