Typologia projektów zarządzanych przez uczelnie wyższe w Polsce

Abstract

Uczelnie wyższe to instytucje, które realizują jednocześnie wiele projektów, charakteryzujących się często złożonością, która wynika z przenikania się dwóch sfer: edukacyjnej i operacyjnej (Karpiuk i Świętoniowska 2017). Jednocześnie brakuje informacji na temat dobrych praktyk i standardów zarządzania projektami przez uczelnie wyższe w Polsce. Jak wskazuje wiele modeli dojrzałości projektowej (w tym m.in. OGC Project Management Maturity Model; Portfolio, Programme and Project Management Maturity Model; Prince2 Maturity Model), pierwszym etapem na drodze do osiągnięcia poziomu ciągłego doskonalenia się jest identyfikacja realizowanych projektów). W literaturze pojawia się wiele klasyfikacji, które mogą posłużyć do zidentyfikowania projektów w danej organizacji (Strojny i Baran 2013). Nie ma natomiast typologii projektów, która uwzględniałaby specyfikę uczelni wyższych. Brak identyfikacji wszystkich projektów w organizacji prowadzi do pominięcia poszczególnych pozycji kosztów, powielania zakresu działań z innymi projektami, ignorowania kluczowych szans i zagrożeń w fazie definiowania projektu oraz utraty wiedzy i doświadczeń projektowych. Rozpoznanie realizowanych projektów jest pierwszym krokiem na drodze do poprawy efektywności zarządzania nimi poprzez możliwość łączenia ich w programy projektów w celu uzyskania efektu synergii oraz umożliwienia przepływu wiedzy i doświadczeń między poszczególnymi kierownikami projektów. Rozpoznanie projektów w organizacji jest również kluczowe z perspektywy utworzenia systemu zarządzania projektami, który dopasowany jest do specyfiki danej uczelni. Z kolei ustrukturyzowane procesy zarządzania projektami i ich ciągłe doskonalenie zwiększają prawdopodobieństwo osiągnięcia sukcesu realizowanych projektów. Celem badania jest zatem stworzenie szczegółowej typologii projektów realizowanych przez uczelnie wyższe w Polsce w oparciu o dokładną i pogłębioną analizę literatury fachowej oraz materiały publikowane przez instytucje publiczne. Wstępna analiza literatury fachowej wykazała, że - choć temat zarządzania projektami doczekał się już bardzo kompleksowego opracowania, publikacje na temat zarządzania projektami w środowisku uczelni wyższych mają charakter fragmentaryczny, a przedstawione w nich rozważania koncentrują się często na przykładzie funkcjonowania jednej, wybranej instytucji. Jednocześnie uczelnie wyższe to organizacje multiprojektowe, które poza działalnością bieżącą prowadzą również wiele niejednorodnych projektów. Celem badania jest zatem wzbogacenie dostępnej literatury o specyfikację zarządzanych przez uczelnie projektów