Modele pomiaru i skala zatorów płatniczych w Europie

Abstract

Zarówno badania autora, jak i krajowe indeksy płatności wskazują, że wiarygodność płatnicza podmiotów w Unii Europejskiej jest zróżnicowana, a w Polsce jest niska. Problem nieterminowych płatności jest stałym zagrożeniem dla pojedynczych firm i całej gospodarki; w konsekwencji jest także zagrożeniem upadłością. Zatory mogą być czynnikiem kreowania czarnego rynku pożyczek. W Polsce sytuacja w zakresie regulowania zobowiązań nie poprawia się od lat. Stosowane instrumenty dezaktywacji zatorów płatniczych w regulacjach UE i krajowych są niedostateczne. Proponuje się następujące rekomendacje wynikające z analizy zjawiska zatorów płatniczych: v zatory płatnicze wymagają stałego monitoringu w skali tak przedsiębiorstwa, jak i gospodarki, v potrzebne jest większe zaangażowanie instytucji państwa w rozwiązywanie opisanego problemu, w tym poprawa terminowości płatności zobowiązań także przez budżet państwa, v poprawie powinien ulec dostęp do kredytów płynnościowych de minimis, v należy rozważyć wprowadzenie zasady, iż firmy nieregulujące zobowiązań w terminie tracą wszelkie ulgi podatkowe, v potrzebna jest rozbudowa systemu sądownictwa arbitrażowego, v skutecznym instrumentem mogłoby być utworzenie Krajowego Funduszu Złych Długów, v należy rozważyć zwiększenie maksymalnej stopy procentowej od przeterminowanych zobowiązań, v potrzeba więcej szkoleń dla przedsiębiorców w omawianym obszarze, v warto upowszechniać zasady etyki spłacania długów, w tym certyfikat BIG „Firma Wiarygodna Finansowo” będący wyróżnieniem moralnym. Można obawiać się, że niezależnie od bezwzględnego obowiązywania przepisów ustawy, szczególnie przedsiębiorcy o dominującej pozycji rynkowej w dalszym ciągu będą dyktować warunki gry swoim słabszym kontrahentom. Potrzeba zatem także większej etyki spłacania długów jako nieodzownego składnika kultury europejskiej.