Polityka publiczna w zakresie otwartych zasobów: Unia Europejska

Abstract

Celem artykułu jest analiza działań podejmowanych na poziomie UE, dotyczących otwierania cyfrowych zasobów, takich jak wytwory kultury, prace naukowe bądź materiały edukacyjne, wraz z rozpoznaniem ich motywów oraz skutków. Unia Europejska, w której tworzy się wiele dzieł należących do każdej z wymienionych dziedzin i która przyznaje, że są to zasoby strategiczne dla jej rozwoju, podejmuje działania w zakresie polityki publicznej w celu zachowania równowagi pomiędzy interesem publicznym (społecznym), czyli dostępem do owych zasobów, jak i interesem prywatnym, a więc prawami właścicieli. Ze względu na odmienny charakter i miejsce tych zasobów w gospodarce, działania te nie mają jednorodnego charakteru. Zasobami naukowymi i edukacyjnymi zajęto się około 10 lat wcześniej niż zasobami kultury. Również interes społeczny, czyli dostęp odbiorców, okazał się w ich wypadku ważniejszy niż prywatne prawa własności.

The purpose of the paper is to study the actions undertaken by the European institutions, aiming at a larger openness of resources, such as cultural works, scientific publications and educational materials, as well as to examine the motivations and results thereof. The European Union, being the area of production of a significant number of works belonging to each of the aforementioned categories, views these resources as strategic to its development. Thus it has taken diverse measures in order to maintain an appropriate balance between the public (social) interests, understood as open access to the resources, and the private interests, prioritising the protection of the owner's rights. The paper demonstrates that these actions are not uniform due to a diverse character and standing of these resources in the economy. The first instruments regarding scientific and educational resources had been implemented ten years before the implementation of legislative measures concerning the cultural products. Hence the public interests, meaning users' access, were treated as more important than the private proprietary rights.