Wolny dostęp do wiedzy: otwarte zasoby naukowe i edukacyjne w społeczeństwie opartym na wiedzy

Abstract

„Wolny” czy inaczej „otwarty” dostęp to pojęcie, które zaczęło być przedmiotem dyskusji, również naukowej, wraz z rozwojem internetu. Mówi się o wolnym, otwartym dostępie do dóbr kultury, do zasobów wiedzy i zasobów edukacyjnych. Inicjatywami, które zaczęły się rozwijać w tym korzystnym środowisku są otwarty dostęp do nauki, zwany open access (OA) i otwarta edukacja, czyli open educational resources (OER). Dzięki nim znacząco zwiększył się dostęp do wiedzy, czego skutkiem jest szereg korzyści, takich jak przeciwdziałanie nierównościom wynikającym z opłat za materiały naukowe i dydaktyczne istniejące w tradycyjnym systemie, szybsze tempo wdrażania rozwiązań, będących efektem prowadzenia badań naukowych, realizację interdyscyplinarnych projektów między różnymi ośrodkami, co może dodatnio wpływać na ogólny stan wiedzy i jej praktycznych zastosowań, pozytywny wpływ na podaż wykwalifikowanych absolwentów i naukowców, rozpoczęcie procesu zmian w sektorze wydawniczym, a konkretnie w jego części wydającej publikacje naukowe, gdzie wyraźna była monopolistyczna pozycja dużych międzynarodowych podmiotów.

Open on-line access to culture, knowledge and educational resources is an approach that allows different social and economic actors to profit in many ways, such as by reducing inequalities caused by access fees for scientific and educational materials, faster introduction of new solutions, creating possibilities of interdisciplinary projects uniting different participants. It is also an impulse of change in scientific and educational publishing